Ziraat Fakültesi Kompost Üretim Tesisi

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim Araştırma ve Uygulama Çiftlik Müdürlüğü bünyesinde 01.05.2025 tarihinde faaliyete başlayan Kompost Üretim Tesisi, üniversitemizin sürdürülebilir yeşil kampüs vizyonu yanı sıra üniversitemiz ve fakültemizin sürdürülebilir tarım, çevre dostu üretim ve döngüsel ekonomi vizyonu kapsamında hayata geçirilmiştir. Tesis, fakülteye ait araştırma alanları, meyve bahçeleri yanı sıra üniversitemizin merkez kampüsündeki yeşil alanlardan çıkan dal ve budama atıkları yanı sıra yemekhanelerden elde edilen organik atıkları yeniden değerlendirerek doğal kaynaklar ile çevrenin korunmasına ve toprak verimliliğinin artırılmasına katkı sağlamaktadır. Bu süreç, sürdürülebilir tarım, çevre koruma ve su yönetimi hedefleriyle uyumlu şekilde yürütülmekte olup, öğrencilere uygulamalı eğitim, araştırmacılara bilimsel çalışma, üreticilere ise örnek bir çevre yönetim modeli sunmaktadır.

Amaç ve Vizyon

Tesisin temel amacı, üniversitemiz merkez kampüs alanlarında ve tarımsal üretim süreçlerinde oluşan organik atıkları değerlendirerek hem çevresel yükü azaltarak, toprak verimliliğini artıracak sürdürülebilir çözümler sunmaktır. Kompost üretimi sayesinde, üniversite ana kampüsü yanı sıra fakülte uygulama alanlarında organik atıkların kazanılması, kimyasal gübre kullanımının azaltılması ve toprak sağlığının iyileştirilmesi hedeflenmektedir.

Kompost Üretim Tesisi İmkanları

ESOGÜ, Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Uygulama Çiftlik Müdürlüğü bünyesinde kurulan Kompost üretim tesisinde bir adet kompost makinesi yanı sıra, bir adet dal budama atıklarını parçalama makinesi ve bir adet pelet makinesi bulunmaktadır. Yaklaşık 750 m² (250 m² kapalı) alanda kurulu bulunan tesiste 1 adet tekniker ve bir adet işçi görev almaktadır.

Atıktan Değere: Döngüsel Tarım Uygulaması

Tesisin ana işlevi, tarımsal üretim süreçlerinde ve üniversitemiz ana kampüsü içerisinde ve Ziraat Fakültesi araştırma alanlarında ortaya çıkan organik atıkları geri dönüştürerek çevreye zarar vermeden yeniden ekonomiye kazandırmaktır.
Bu kapsamda:

• Meyve bahçelerinde ve kampüs içerisindeki ağaçlardan elde edilen budama atıkları özel makinelerle öğütülmekte,
• Bu öğütülmüş materyalin bir bölümü kompost üretiminde hammadde olarak kullanılmakta, kalan kısmı ise pelet formuna dönüştürülerek iki farklı amaçla değerlendirilmektedir:

1. Enerji kaynağı olarak kullanılmak üzere fakülte birimlerinde,
2. Peyzaj alanlarında malç materyali olarak ağaç diplerine serilmekte ve bu sayede topraktan suyun buharlaşması azaltılarak nemin korunması sağlanmaktadır.

Ayrıca, kampüs çim alanlarından elde edilen biçim atıkları ve yemekhanelerden toplanan organik atıklar kompostlama sürecine dahil edilerek, organik madde yönünden zengin, bitki besin elementi içeriği yüksek bir kompost materyali elde edilmektedir.

Bilimsel, Eğitimsel ve Çevresel Katkılar

Kompost Üretim Tesisi yalnızca üretim amacıyla değil, aynı zamanda öğrenciler, araştırmacılar ve üreticiler için uygulamalı bir eğitim ve araştırma altyapısı olarak da işlev görmektedir.
Tesis sayesinde:

• Lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenciler kompostlama süreçlerini yerinde gözlemleme ve uygulama imkânı bulmakta,
• Fakülte araştırmacıları organik atık dönüşümü, toprak sağlığı, mikrobiyal aktivite ve karbon döngüsü gibi konularda bilimsel çalışmalar yürütmekte,
• Bölge çiftçileri ve kurumları için sürdürülebilir tarım uygulamaları ve atık yönetimi konusunda örnek bir model oluşturulmaktadır.

Yeşil Kampüs ve Sürdürülebilirlik Vizyonu

Kompost üretimi ve peletleme süreçleriyle tesis, üniversitemizin sürdürülebilir yeşil kampüs vizyonu çerçevesinde çevre dostu üretim anlayışını güçlendirmekte ve üniversitenin sıfır atık politikası ile tam uyum içinde faaliyet göstermektedir.
Bu sayede:

• Kimyasal gübre kullanımının azaltılması,
• Toprakların organik madde içeriğinin artırılması,
• Karbon ayak izinin azaltılması,
• Su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması,
• Kampüs ekosisteminin sürdürülebilir şekilde yönetilmesi,
• Tarımsal atıkların çevreye zarar vermeden geri kazanımı,
• Organik maddece zengin kompostun fakülte arazilerinde kullanımı,
• Öğrenciler için uygulamalı öğrenme fırsatları,
• Yerel çiftçiler ve kurumlar için örnek bir atık önleme, azaltma, yeniden kullanım ve geri kazanım/geri dönüşüm gibi sürdürülebilirlik uygulaması,
• Karbon ayak izinin azaltılması ve döngüsel ekonomi modelinin desteklenmesi.

Geleceğe Yönelik Hedefler

Ziraat Fakültesi Kompost Üretim Tesisi, sadece ESOGÜ için değil gelecekte diğer kurum ve üreticilere için de bir üretim modeli olacaktır. Böylece, yerel ekosistemlerinin sürdürülebilirliğine katkı sağlanması yanı sıra bölgesinde çevreye duyarlı, yenilikçi ve sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde faaliyet gösterecektir.